🎮 Steam na CachyOS – jaką wersję Proton wybrać?
🔍 Czym jest Proton?
Proton to specjalna warstwa kompatybilności stworzona przez Valve, która pozwala uruchamiać gry Windows w systemach Linux (w tym CachyOS).
Technicznie to zmodyfikowana wersja Wine z dodatkowymi bibliotekami i poprawkami (DXVK, VKD3D), które przekładają DirectX na Vulkan.
Dzięki Proton, większość gier Windows działa na Linuxie bez konieczności korzystania z wirtualnych maszyn czy dual-boot.
⚙️ Jak działa wybór wersji Proton
W Steam każda gra może używać własnej wersji Proton lub wersji globalnej dla całej biblioteki.
Do wyboru są różne typy wersji Proton:
| Typ wersji Proton | Co oferuje | Kiedy używać |
|---|---|---|
| Proton Experimental | Najnowsze poprawki i funkcje, często jeszcze testowe | Jeśli gra nie działa na stabilnej wersji lub chcesz wypróbować nowości |
| Proton (Stable) | Stabilne wydania od Valve | Najbezpieczniejszy wybór dla większości gier |
| Proton GE (Glorious Eggroll) | Społecznościowa wersja z dodatkowymi patchami | Jeśli gra wymaga poprawek, które nie są jeszcze w oficjalnym Protonie |
| Proton LTS | Długoterminowe wsparcie i stabilność | Dla starszych gier lub systemów produkcyjnych, gdzie ważna jest niezawodność |
💡 Ważne: każda gra może mieć swoją wersję Proton ustawioną indywidualnie w Steam → właściwości gry → zakładka Kompatybilność.
🚀 Krok po kroku: wybór wersji Proton
Krok 1: ustawienie wersji globalnej Proton
- Otwórz Steam → Ustawienia → Steam Play
- Zaznacz:
- „Enable Steam Play for supported titles”
- „Enable Steam Play for all other titles” (jeśli chcesz używać Proton dla wszystkich gier)
- Wybierz domyślną wersję Proton z listy rozwijanej:
- Proton Experimental → najnowsze funkcje
- Proton Stable → stabilność
- Proton GE → społecznościowe poprawki
Krok 2: ustawienie wersji Proton dla konkretnej gry
- W bibliotece Steam kliknij prawym przyciskiem na grę → Właściwości
- W sekcji Kompatybilność zaznacz Force the use of a specific Steam Play compatibility tool
- Wybierz wersję Proton odpowiednią dla gry.
🧩 Jak wybrać właściwą wersję Proton – praktyczne wskazówki
- Najprostsze scenariusze
- Gry działające natywnie na Linux → Proton nie jest potrzebny
- Gry Windows działające bez problemów → używaj Proton Stable
- Gry z problemami lub nowości
- Jeśli gra crashuje lub nie uruchamia się → spróbuj Proton Experimental
- Jeśli nadal problemy → Proton GE, bo zawiera poprawki społeczności
- Starsze gry lub produkcja/stacja robocza
- Wybierz Proton LTS, bo jest stabilny i mniej awaryjny
⚡ Dodatkowe porady dla użytkowników CachyOS
- Aktualizuj Proton regularnie w Steam → Library → Tools → Steam Play compatibility tools
- Sprawdzaj raporty ProtonDB (https://www.protondb.com/) – społeczność testuje gry i podaje rekomendowaną wersję Proton dla każdej gry
- Ustawienia GPU i Vulkan
- Upewnij się, że masz aktualne sterowniki NVIDIA/AMD w CachyOS
- DXVK i VKD3D wbudowane w Proton działają najlepiej z Vulkanem
- Eksperymentuj z wersjami – niektóre gry działają lepiej na Proton GE niż na oficjalnym Protonie, mimo że wersja oficjalna jest „stabilna”
🧠 Podsumowanie
- Proton Stable → bezpieczny wybór dla większości gier
- Proton Experimental → najnowsze poprawki i funkcje
- Proton GE → społecznościowe poprawki dla gier problematycznych
- Proton LTS → stabilność dla starszych gier lub środowisk produkcyjnych
💡 Zasada praktyczna: najpierw spróbuj Stable, jeśli gra nie działa → zmień na Experimental lub GE.