🧠 Co to jest CachyOS?
CachyOS to dystrybucja oparta na Arch Linux, skoncentrowana na wydajności, nowoczesnych jądrach, optymalizacjach CPU i prostocie aktualizacji.
Świetnie działa dla graczy (Proton, DXVK, FSR, DLSS), programistów i użytkowników desktopowych.
🧰 Co będzie potrzebne
- 💽 Pendrive minimum 8 GB
- 💻 Komputer z Windows 10/11
- 🌐 Stałe połączenie z internetem
- 🔧 Narzędzie do przygotowania USB:
- Rufus (rekomendowane)
- lub Ventoy, jeśli masz już przygotowany pendrive z wieloma ISO
🪟 KROK 1: Pobierz obraz ISO CachyOS
- Wejdź na oficjalną stronę:
👉 https://cachyos.org/download/ - Wybierz wersję:
- KDE Plasma (najbardziej polecana dla początkujących)
- lub inny pulpit (GNOME, XFCE, Niri itp.)
- Pobierz plik
.iso(ok. 2–3 GB) - (Opcjonalnie) zweryfikuj sumę SHA256 z tej samej strony, aby upewnić się, że plik nie jest uszkodzony.
🧩 KROK 2: Przygotuj bootowalny pendrive
- Uruchom Rufus jako administrator.
- Wybierz:
- Urządzenie → Twój pendrive
- Wybór bootowania → kliknij i wybierz pobrany plik
CachyOS-*.iso
- Ustaw:
- Schemat partycjonowania:
GPTdla komputerów z UEFI (większość nowszych laptopów)MBRdla starszych BIOS
- System docelowy: automatycznie się dostosuje
- System plików: FAT32
- Schemat partycjonowania:
- Kliknij Start, potwierdź usunięcie danych i poczekaj na zakończenie.
🔄 KROK 3: Uruchom komputer z pendrive’a
- Zrestartuj komputer.
- Podczas uruchamiania naciśnij odpowiedni klawisz, by wejść w boot menu:
- Dell → F12
- HP → Esc lub F9
- Lenovo → F12
- Asus → F8
- Acer → F12
- Wybierz pendrive z nazwą „CachyOS” lub „UEFI: …”.
System uruchomi się w trybie Live (czyli bez instalacji, z pamięci RAM).
💿 KROK 4: Uruchom instalator CachyOS
Po załadowaniu środowiska graficznego:
- Kliknij Launch Installer na pulpicie.
- Wybierz język: Polski
- Wybierz układ klawiatury (Polski programisty).
- Ustaw strefę czasową (np. Europe/Warsaw).
🧱 KROK 5: Partycjonowanie dysku
Masz dwie opcje:
🔹 Opcja 1: Zainstaluj obok Windows (dual-boot)
- Wybierz opcję „Install alongside existing OS”
- Przesuń suwak, aby ustawić ile miejsca zajmie Linux
- Instalator sam skonfiguruje GRUB, byś po starcie mógł wybierać między Windows a CachyOS.
🔹 Opcja 2: Pełna instalacja (usuń Windows)
- Wybierz „Erase disk”
- Ustaw system plików Btrfs (zalecany – automatyczne snapshoty)
- Instalator sam utworzy partycje EFI i root
/.
⚙️ KROK 6: Wybór środowiska graficznego
W zależności od ISO:
- Domyślnie zainstalowany KDE Plasma lub możesz wybrać inne środowisko.
- Możesz też zaznaczyć „Enable CachyOS Tweaks”.
🔐 KROK 7: Użytkownik i hasło
- Wpisz nazwę użytkownika (np.
jan) - Nazwa komputera (np.
jan-laptop) - Hasło (i powtórz)
- Zaznacz opcję Logowanie automatyczne, jeśli chcesz.
🚀 KROK 8: Instalacja systemu
- Sprawdź podsumowanie (partycje, bootloader, lokalizacja, itp.)
- Kliknij Install.
- Poczekaj 10–20 minut.
- Po zakończeniu kliknij Restart now i wyjmij pendrive, gdy system o to poprosi.
🧭 KROK 9: Pierwsze uruchomienie CachyOS
Po restarcie pojawi się menu GRUB z wyborem:
- CachyOS Linux
- Windows Boot Manager (jeśli zainstalowano obok Windows)
Wybierz CachyOS, a po kilku sekundach zobaczysz pulpit KDE/GNOME.
🧩 KROK 10: Pierwsze kroki po instalacji
Po uruchomieniu:
- Otwórz CachyOS Hello (okienko powitalne)
- Przejdź do zakładki Tweaks:
- Włącz Cachy-Update (ikona aktualizacji w trayu)
- Zaktualizuj system:
sudo pacman -Syu - (Opcjonalnie) Zainstaluj kernel LTS lub gamingowy:
sudo pacman -S linux-cachyos-lts linux-cachyos-lts-headers - Uruchom ponownie komputer.
🎮 Bonus: Dla graczy
Jeśli grasz przez Steam:
sudo pacman -S steam proton-cachyos wine gamemode mangohud
Włącz Proton Experimental w ustawieniach Steam → Kompatybilność.
✅ Gotowe!
Masz zainstalowany CachyOS Linux obok Windows lub jako jedyny system.
Od teraz możesz korzystać z nowoczesnego, szybkiego i w pełni aktualnego środowiska Linuksa.